Wśród wielu różnych elementów wyposażenia akwarium istotną rolę mają do spełnienia filtr i grzałka. Z pewnością są one bardziej potrzebne niż wymyślne dekoracje, zamki i ozdobne korzenie – bez nich żadne akwarium nie będzie poprawnie funkcjonowało, a zdrowie i życie ryb zamieszkujących zbiornik może być zagrożone. Jak wybrać grzałkę i filtr do akwarium? Czym się kierować?
Filtr do akwarium
Filtr warto kupować razem z akwarium – nie musi stanowić z nim fabrycznie produkowanego kompletu, musi jednak spełniać kilka ważnych wymagań, o których opowiemy za chwilę. Koniecznie musi też pojawić się w akwarium zanim wpuścimy do niego ryby. Tego zakupu nie wolno zostawić na później.
Jaką rolę w akwarium pełni filtr?
Nadrzędną rolą filtra jest, jak sama jego nazwa wskazuje, oczyszczanie wody z resztek stałych, które w akwarium będą obecne. To nie tylko pozostałości pokarmu oraz odchody ryb, ale także resztki roślin czy glony.
Ale filtracja mechaniczna to nie wszystko. Na gąbce filtra bytują tak zwane bakterie nitryfikacyjne, których zadaniem jest biologiczne oczyszczanie wody, czyli przetwarzanie toksycznych dla ryb związków azotowych w mniej szkodliwe azotany. Należy więc pamiętać nie tylko o kupnie odpowiedniego filtra, ale także o jego właściwej pielęgnacji.
Jak kupić dobry filtr? -h3
Zacznijmy od tego, że zawsze warto kupić sprzęt dobrej jakości, od producenta cieszącego się dobrymi opiniami wśród swoich klientów. Tylko taki zagwarantuje nam, że materiały użyte do produkcji filtra są trwałe i bezpieczne, a technologia sprawdzona i efektywna. Poza tym, w razie awarii, służy pomocą techniczną. Nie warto oszczędzać – filtr będzie pracował przez 24 godziny, 7 dni w tygodniu, przez długie miesiące, a nawet lata.
Rodzaje filtrów akwariowych
Filtry używane w domowych akwariach możemy podzielić na kilka kategorii. Pierwszą z nich są filtry wewnętrzne turbinowe – doskonale znane są one akwarystom hodującym rybki hobbystycznie. Ich cechą charakterystyczną jest obecność gąbki pełniącej rolę sita dla zanieczyszczeń. Instaluje się je wewnątrz akwarium za pomocą specjalnych przyssawek lub plastikowych haczyków zawieszanych na górnej krawędzi szkła. Wbudowana turbina powoduje zasysanie wody, jej oczyszczanie i, w zależności od modelu, dodatkowo napowietrzanie. To dobre, niedrogie i łatwe w użytkowaniu rozwiązanie, ale także obarczone pewnymi wadami. Jakimi? Przede wszystkim filtry turbinowe wewnętrzne zajmują w akwarium sporo miejsca, stanowiąc wątpliwą jego ozdobę. Trzeba też pamiętać, że są one przeznaczone dla małych i średnich zbiorników o pojemności nieprzekraczającej 100 litrów.
Drugim rodzajem są filtry zewnętrzne – znacznie droższe, ale także pracujące o wiele wydajniej, a więc dobre dla większych akwariów. Na czym polega różnica? Filtr zewnętrzny ma postać hermetycznego pojemnika, który ustawia się pod akwarium. W nim umieszczone są wkłady filtracyjne. Filtr jest podłączony specjalnymi przewodami, pobiera wodę, oczyszcza ją i następnie oddaje czystą z powrotem do zbiornika. Zaletą tego rozwiązania jest oczywiście duża efektywność filtracji oraz poprawa wyglądu akwarium – filtr jest całkowicie niewidoczny, a więc nie “psuje” widoków.
Równie dobrze sprawdzi się filtr kaskadowy, inaczej przelewowy. Jego centralną częścią jest komora z wkładem filtrującym, do której należy wlać wodę. Po tej czynności można włączyć urządzenie do prądu – bardzo łatwy montaż i użytkowanie to ogromne zalety tych modeli. Dostępne są one w różnych wielkościach, a więc z łatwością dopasujesz urządzenie do potrzeb swojego akwarium. Kolejną z zalet filtrów kaskadowych jest wprawianie wody w ruch – woda wydostająca się z urządzenia uderza o taflę, powodując jej ruch powierzchniowy i tym samym lepsze napowietrzenie.
Jak wybrać filtr?
Skoro mamy już wybranego producenta, w którego sprzęt warto zainwestować, trzeba zdecydować się na jeden konkretny model. A oferta jest przebogata. Początkującemu akwaryście może być dość trudno się w niej odnaleźć.
Najważniejszym czynnikiem, jaki należy wziąć pod uwagę, jest oczywiście wielkość akwarium. Aby filtracja była efektywna, filtr powinien oczyścić całą wodę akwariową minimum dwa razy w ciągu godziny. Oznacza to, że dla akwarium o pojemności 100 litrów należy kupić filtr o wydajności 200 litrów na godzinę. Wybór modelu o mniejszej wydajności będzie poważnym błędem.
A jeśli już dysponujesz filtrem o zbyt niskiej wydajności, możesz po prostu dokupić drugi. Dwa filtry w akwarium spokojnie poradzą sobie z zadaniem, które im wyznaczono. Podłoże będzie czyste, a woda przejrzysta.
Jak wybrać grzałkę?
Rolą grzałki jest podgrzewanie wody do określonej temperatury i zapewnienie rybom akwariowym komfortu termicznego. Aby zrobić to dobrze, należy znać wymagania poszczególnych gatunków stworzeń zamieszkujących zbiornik. Jedne gatunki ryb wolą wodę nieco chłodniejszą, inne natomiast najlepiej czują się w cieple. Jak więc wybrać ten element wyposażenia?
Jaką temperatura wody jest dobra?
To pytanie, na które nie da się odpowiedzieć w jednym zdaniu. Pierwszym kryterium są tu gatunki ryb zamieszkujących w akwarium. Jedne z nich, takie jak na przykład welony, gupiki, molinezje, mieczyki, brzanki, piskorki czy danio, mają niewielkie wymagania i odpowiada im woda o temperaturze od 20 do 24 stopni Celsjusza. W ich przypadku grzałka nie musi być bardzo mocna i pracować cały czas. Dogrzewanie wody może być potrzebne tylko w zimie, latem woda nagrzeje się od ciepłego powietrza. Natomiast ryby tropikalne takie jak pielęgnice, gurami czy skalary mają znacznie większe wymagania i lubią temperatury od 25 do nawet 30 stopni Celsjusza. W ich przypadku konieczna jest więc grzałka dobrej jakości.
Warto także pamiętać, że niewielkie spadki temperatury w zimie i w nocy nie zagrażają zdrowiu i dobremu samopoczuciu ryb, stanowiąc pewne odzwierciedlenie warunków panujących w naturalnym środowisku.
Jaką grzałkę kupić do akwarium?
Podobnie jak w przypadku filtra, warto postawić na jakość. Dlatego też wybierajmy produkty dobrych producentów – oszczędność może się okazać zgubna.
Najważniejsze to wybrać grzałkę o mocy dobrze dopasowanej do wielkości zbiornika. Co to oznacza? Że warto wybrać model, na którego opakowaniu znajduje się informacja o pojemności akwarium, dla którego została przeznaczona. Ale można także samemu określić rodzaj grzałki – wystarczy tylko pamiętać, że na 1 litr wody powinno przypadać od 0,5 do 1W mocy urządzenia. I tak: do akwarium o pojemności 25 litrów możemy wybrać model o mocy około 12 – 25W, a do zbiornika o pojemności 150 l – grzałkę o mocy nawet 300W.
Grzałka z termostatem
Na rynku dostępne są modele bez lub z termostatem. To czujnik, który stale monitoruje temperaturę wody w akwarium i w razie potrzeby (czyli spadku temperatury) samoczynnie włącza grzałkę. Po osiągnięciu wartości określonej w ustawieniach termostatu, urządzenie automatycznie wyłącza grzałkę.
Choć grzałki z termostatem są droższe od tych bez niego, to jednak będzie to zakup trafiony. Dlaczego? Z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze urządzenie takie daje nam i naszym rybom poczucie komfortu i bezpieczeństwa. Nie musimy stale pilnować i sprawdzać temperatury wody, włączać i wyłączać grzałki. Wystarczy tylko ustawić odpowiednie wartości na termostacie i wszystko “zrobi się samo”. Dzięki temu rybki nie są narażone na zbyt duże wahania temperatury, które mogłyby mieć katastrofalny wpływ na ich zdrowie. Trzeba pamiętać, że w zbyt zimnej wodzie rybki znacznie gorzej pobierają pokarm, mają mniej intensywne zabarwienie i zaprzestają tarła. W zbyt ciepłej natomiast stają się apatyczne i bardziej podatne na różne choroby.
Druga sprawa to koszty ogrzewania akwarium – termostat pilnuje, aby grzałka pracowała tylko wtedy, kiedy jest to naprawdę konieczne, a więc zużycie prądu zostaje zoptymalizowane.
Kiedy grzałka nie jest potrzebna?
Teoretycznie z zakupu grzałki możemy zrezygnować w przypadku, kiedy hodujemy rybki zimnolubne. W praktyce jednak zawsze trzeba ją mieć na wszelki wypadek, nawet jeśli miałaby leżeć w szufladzie. Powód jest prosty – zawsze może się przytrafić zimne, deszczowe lato lub awaria ogrzewania w zimie. W takich sytuacjach nawet rybki o niewysokich wymaganiach względem temperatury wody mogą odczuwać dotkliwy chłód, co negatywnie odbije się na ich zdrowiu, samopoczuciu i urodzie. Kup więc grzałkę na zapas i zawsze miej ją w pogotowiu.
O czym jeszcze trzeba pamiętać?
Niezależnie od tego, jakiego producenta i jaki model sprzętu akwarystycznego wybierzesz, musisz regularnie i odpowiednio je pielęgnować oraz przeprowadzać okresowe kontrole ich stanu technicznego. Dzięki temu będziesz miał pewność, że poprawnie spełniają swoje zadanie i są bezpieczne dla rybek. Dobrym przykładem może tu być mycie gąbki filtra – nigdy nie wolno płukać jej pod bieżącą wodą. Używać można do tego wody pobranej z akwarium w czasie tak zwanej podmiany. Środki czyszczące i akcesoria powinny być przeznaczone do zastosowania w akwariach. Warto więc zawsze czytać instrukcję od producenta lub spytać bardziej doświadczonego akwarysty.
Grzałka i filtr to urządzenia, na których nie powinno się oszczędzać. Kupujemy je raz na wiele miesięcy, a wiele od nich zależy. Wybór zawsze powinien być podyktowany ich jakością i efektywnością, niska cena nie powinna nas skusić.
